بمناسبت سیزدهمین سالگرد قیام ملی خرداد ۸۵

بعد از اتمام جنگ هشت ساله ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ و آغاز دوره نوین حرکت ملی آزربایجان، در طول ۱۸ سال مبارزه (تا اول خرداد ۸۵) ملت تورک آزربایجان موفق به برپایی چندین همایش اعتراضی ملی تاثیرگذار در روند بیداری ملی و جنبش رهایی ملی شد از جمله اعتراض به پرسشنامه نژادپرستانه صدا و سیمای فارس( ۷۴)، طرح گفتمان ملی در انتخابات مجلس پنجم در تبریز و اعتراض به منع و زندانی کردن کاندیدای هویت طلب ملی آقای دکتر چهره گانی (۷۵)، برگزاری مراسمهای متعدد به مناسبتهای مختص به آزربایجان، ایجاد تشکلهای ملی دانشجویی و کارهای ارزشمند آگاهی بخشی ملی از طریق نشریات مستقل تورکی- فارسی و اینترنت و غیره که به شکل گيری کنگره میلیونی قلعه بابک (۷۹-۸۰) و پخش گفتمان حرکت ملی برای اولین بار بزبان تورکی از تلویزیون ماهواره ای گوناز بصورت ۲۴ ساعته بود که زمینه فراگیر شدن مطالبات فرهنگی و اقتصادی ملت آزربایجان و تبدیل آن به مطالبات سیاسی را در قیام اول خرداد ۱۳۸۵به نمایش گذاشت.

چاپ کارتون توهین آمیز «چه کنیم که سوسکها سوسکمان نکنند؟ » در روزنامه دولتی ایران که شامل آموزش شیوه های نه گانه برای نابودی تورکها در ایران به کودکان فارس، جرقه ای بود که منجر به آتش خشم، عصیان و قیام سراسری ملت آذربايجان بر عليه شوونيسم و فاشیسم فارس شد. گویا طراحان مطلب موهن وعوامل پشت پرده فاشیسم فارس، این را نوعی اهانت ایذائی همسان با سلسله اهانت های گذشته به تورک ها تلقی کرده بودند و به هيچ وجه فکر نمی کردند که با خشم شدید ملت تورک آذربايجان روبرو بشوند. چون در گذشته شاهد اعتراضات گسترده مردمی به این شکل نبوده اند. لذا عظمت قیام بحدی بوده که نژادپرستان فاشیست فارس چه دولتی و چه غیردولتی و اپوزیسیون همگی غافلگیر شدند. قيام ملی۸۵ اگرچه در ظاهر به بهانه اعتراض به توهين روزنامه رسمی ايران بود اما در واقع و بنا به اذعان تحلیل گران سياسی بيانگر خشم فروخفته ملت تورک آزربايجان بر عليه دهها سال ظلم و تحقير ملی و نشانگر بيداری ملی و قدرت گرفتن حرکت هويت طلبی بود. قیام اول خرداد نقطه عطفی در حرکت ملی بود که از مرز اعتراضات فرهنگی، اقتصادی گذشت و با اعتراضات سیاسی، مطالبات اساسی از جمله برسمیت شناختن هویت تورکی(هارای هارای من تورکم) و آزادی آموزش بزبان تورکی (تورک دیلنده مدرسه اولمالیدیر هر کسه) و نه به نژادپرستی و شوونیزم فارس(اولوم اولسون راسیسته) را توسط میلیونها نفر آنهم نه در یک شهر بلکه در سراسر آزربایجان به کف خیابانها کشاند و لرزه براندام فاشیسم فارس و رژیم جمهوری اسلامي ايران انداخت.

عوامل زمينه ساز قيام همگانی:

عوامل و شرایطی که در کنار همديگر زمينه ساز قيام همگانی شدند عبارتند از:

۱- شدت و كيفيت مطلب توهين آميز

۲- تحصن، اعتراض و پيگيريهای مداوم دانشجويان تورک دانشگاههای مختلف

۳- همبستگی و همگامی فعالين حرکت ملی آذربايجان با دانشجويان

۴- اطلاع رسانی پيوسته به شهرها و روستاها

۵- سخنان اعتراضی و سوال اکبر اعلمی نماينده مردم تبريز در مجلس از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی

۶- پیگیری و انتشار اخبار اعتراضات بمدت هشت روز در وسايل ارتباط جمعی

۷- پخش برنامه های روشنگرانه از چند ماه پیش تلويزيون گوناز که از تورک ست و هات برد پخش می شد تأثير به سزايی در بيداری توده های مختلف ملت آذربايجان گذاشته بود. اينها از عواملي بود که دست در دست هم داده و آذربايجان را برای قيامی باور نکردنی آماده کرد.

ادامه ی این مقاله را می توانید از لینک زیر مطالعه فرمایید:

https://ayiq-eller.blogspot.com/2018/05/i-ran-shuts-down-newspaper-over-cartoon.html