Türkcə

فارسی

English

bütün /bütöv /tüm / hamı/ hamılığa

ilə /və

diri /dirik / canlı

kül

...da /...də /

همه (ترکی)، همگی/ جمله (قدیمی)

و

جاندار

خاکستر

در

all*

and

animal

ash*/ashes

at

dal / dalı / arxa / geri / kürək

pis / yava / yaman / kötü

qabıq/ qabıq soymaq

çünkü / çünki / bunüçünki / /bundandolayı / bunagörəki / bundanötrüki/ niyəki /bunədənlə

qarın / gödən

böyük / yekə / iri / qaba / ulu/ əkə

quş / uçan / uçar / uçağan

dişləmək / qapmaq / qarpmaq/ ısırmaq

 qara/ qaramsı / tutqun /  sönük / pəlmə

qan

əsmək / yelmək / yelpinmək/ yelpirmək piləmək / püləmək /  püfləmək / üfürmək

sümük / gəmik / gümük

məmə(lər)/ əmcək(lər)/ döşl(lər)

güvər / tövş / töşk

 qardaş / dadaş / dədəş / anadaş / qarnaş

yanmaq / alavlanmaq / yaxılmaq / alazlanmaq/ köymək / köyükmək

پشت

بد

پوست (درخت)/ پوستۀ درخت/ درخت را پوست کندن

زیرا / زیرا که/  برای این که  / چون (ترکی) / چونکه

شکم/ معده (عربی)

بزرگ/ کلان

پرنده / مُرغ (قدیمی)

گاز گرفتن

سیاه / تیره

خون

وزیدن /  فوت کردن

استخوان

سینه(ها) / پستان(ها)

نفَس (عربی)/ دم

برادر

سوختن / شعله ورشدن/ آتش گرفتن

back

bad

bark*

because

belly*

big*

bird*

bite*

black*

blood*

blow

bone*

breast(s)*

breathe

brother

burn*

uşaq / bala / çağa / cocuq / beçə

caynaq / qıynaq / çəng/ çəngəl / cırmaq / cırnaq / qarçaq / tabaş

geymək/ paltar geymək / geyinmək / donlanmaq / əyininə çəkmək

bulut/ bulud/ mığ

soyuq/ savuq

gəlmək

bişmək / bişirmək

saymaq / sanamaq/ sanmaq

kəsmək /qırmaq / üzmək / biçmək qırtmaq/ yarmaq / çapmaq / budamaq

کودک، بچه  (ترکی)

پنجه/ پنجول /  چنگ (ترکی)/ چنگال (ترکی)  

پوشیدن/ لباس پوشیدن (عربی- فارسی)/ جامه پوشیدن (قدیمی)

ابر

سرد/ هوای سرد

آمدن

پختن

شمردن / حساب­کردن (عربی- فارسی)

بریدن / شکافتن / چیدن

child

claw

clothing

cloud*

cold*

come*

cook

count

cut

oynamaq / oynama/ oynayış/ oyun

gün/ gündüz/ günüz

ölmək/ ölmə

qazmaq/oymaq/qopartmaq

çirk/ çirkli /kirli/bulaşıq/kifir

it/köpək

içmək

quru/ quraq/ qart

küt/ötməz

toz/toz-topraq

رقص (عربی) / پایکوبی و دست افشانی (قدیمی)

روز

مردن

کندن/ حفر (عربی)

ناپاک/ کثیف (عربی)/چرکین

سگ

نوشیدن

خشک

کُند

گَرد/ گَرد و خاک/ غبار (عربی)

dance

day

die*

dig

dirty

dog*

drink*

dry*

dull

dust

Qulaq

yer/ topraq/ torpaq

yemək/ aşamaq

yumurta/ qoz/ qozalaq

səkkiz

Göz

گوش

زمین/ خاک

خوردن

تخم­مرغ/ خایه (قدیمی)

هشت

چشم

ear*

earth*

eat*

egg*

eight

eye*

düşmək/düşmə

uzaq/ iraq/ ucqar

yağ/ piy/ şəhrə

ata/ dədə

qorxu/ qorxma/ səhm

lələk/ tük/ yelək

az/ azca/ azacıq/əskik

döyüş/ savaş/ vuruş/çırpış

dırnaq

od

balıq

beş

üzən/üzər/üzgəc/üzgün/üzücü/üzgün

axar/axan/axıcı/axıq/axılqan

gül/ çiçək

uşmaq/uçma/ uçuş/ uçum

çən/ pos/ pəlmə/ meh

ayaq/paça/ bacaq/ zing/ baldır

dörd

buzlamaq/donmaq

yemiş/ bar/ bərə/ verim

dolu/ dolğun/ bütöv/ olqun/ yetik/ dolum/ tey/ tüm/ bütün/ yetişkən

افتادن/ پایین آمدن

دور

چربی/ روغن/ پیه و دنبه گداخته

پدر/ بابا

ترس/ بیم/ سهم

پَر

کم/ اندک

جنگ/ پیکار/ نبرد/ کارزار/ آورد

ناخن / پنجه

آتش/ آذر (قدیمی)

ماهی

پنج/ پنج تا

شناور/ شناور بودن/ شدن

روان/ روان­بودن/ جریان (عربی)

گل/ شکوفه

پرواز کردن/ پرواز

مِه

پا (پایین و کف پا)

چهار/ چاهار/ چهار تا

یخ زدن/ یخ بستن/ افسردن

میوه/ بر

پُر/ کامل (عربی)/ انباشته/ لبریز

fall

far

fat /grease*

father

fear

feather*

few

fight

fingernail*

fire*

fish*

five

float

flow

flower

fly*

fog

foot*

four

freeze

fruit

full*

vermək/ verim/ bağış/bağışlamaq

yaxşı/ iyi/ törəli/xoş

ot/ göy/ göyərti/ bitim/ tarçıq/çimən

yaşıl/ göy/ göyüz/ yaş

bağırsaq/ öpkə/ barındaq

دادن/ دهش/ بخشیدن

خوب/ نیک/ نیکو/ خوش/ پسندیده

علف (عربی)/ چمن/ سبزه

سبز/ خرم/ تازه/ تر و تازه

روده/ روده­ها

give*

good*

grass

green*

gut/guts

tük/baş tükü/saç/ birçək/ tel

əl/ qol

o/ on

baş/ təpə

eşitmək/ dinləmək/qulaq asmaq

ürək/ bağır/ könül/ gönül/ köks

ağır

bura/ burası

dəymək /toxunmaq/ çarpmaq

tutmaq/ saxlamaq

buynuz / tos / şüş

dağ/qızğın/ qızmış/ isti/ odlu

necə?/ nə cür?

yüz

ov/ av/ovlama/ avlama

ər/ kişi/ xoca = qoca

مو/ موی سر انسان/ زلف/ گیسو

دست

او

سر (اندام)/ کلّه

شنیدن/ گوش­کردن

قلب (عربي)/ دل/ سینه

سنگین/ گران (قدیمی)

اینجا

خوردن/ اصابت (عربی)/ زدن

گرفتن/ نگه­داشتن

شاخ (حیوانات)/ سُرو  (قدیمی)

داغ/ گرم/ تَفت/ تَفته/ آتشین

 چگونه؟/ چطور؟

صد/ صد تا

شکار کردن/ نخجیر (قدیمی)

شوهر (شو+ ار =ترکی)/ شوی (قدیمی)

hair*

hand*

he

head*

hear*

heart*

heavy

here

hit

hold/ take

horn*

hot*

how?

hundred

hunt

husband

mən/ bən

buz

sa/sə

...da/...də

من

یخ

اگر / چنانچه

در

I*

ice

if

in

öldürmək/ qırmaq/ qırğın

diz/çök

bilmək/tanımaq/ tanış olmaq

کشتن

زانو

دانستن/ شناختن/ آشنا بودن

kill*

knee*

know*

göl/ dənizcik/ dəryamac/ aral

gölmə/ gölmək

yapraq/yarpaq/ yaprı/ bıldıraq/ evrə

sol tay/sol yan/ sol əl/sol qol

qıç/ buxanaq/ baldır/ bacaq/zing

uzanmaq/ tirlənmək/ söykənmək

yalan/ aldav/ qıtır/ uydurma/ aldaş

yaşamaq/yaşama/yaşam/diri/dirilik

bağır/ qara ciyər/ cigər

uzun/uca/ yüksək/ hündür/ çəkik

bit

دریاچه

خنده/ خندیدن/ صدای خنده

برگ (گیاهان)/  ورق (عربی)

سمت چپ/ طرف چپ/ سوی چپ

پا (از زانو تا مچ پا)/ لنگ/ پاچه

درازکشیدن/ لمیدن/ خوابیدن

دروغ/ دروغ گفتن/ دروغ گویی

زنده­بودن/ زندگی/ زیستن/زنده

جگر  (سیاه)/ کبد (عربی)

دراز/ طولانی  (عربی) بلند/ کشیده

شپش

lake

laugh

leaf*

left side

leg

lie*

live

liver*

long

louse*

kişi/ erkək/ ər/ ağa

çox/çoxlu/çoğul/çoğun/artiq/bol

ət/alacağır/maça/büzgən/sum ət

ay

ana/ nənə/ anne(Tür.)/ama/aba/ög

dağ/ təpə

ağız/ avuz/ dağar

مرد/ نر/ انسان/ شخص

بیش/ بسیار/ فراوان/ انبوه، زیاد (عربی)

گوشت/ ماهیچه/ تن

ماه (کرۀ ماه)

مادر/ مام(قدیمی)/ مامان/ ماما

کوه/ تپه (ترکی)

دهان/ دهن

man*/ male

many*

meat / flesh*

moon*

mother

mountain*

mouth*

ad

incə/ nəzik/ yuxa/ tirişkə/ işgə/qavşı

yaxın/yan/ ön/ irəli/ yavuq/ ağız

boyun/ boğaz

yeni/ yengi/ taza/ təzə

gecə/ axşam/ dün/ yatsı

burun

yox/ ...ma/...mə

نام/ اسم (عربی)

باریک/ نازک(عربی)/ تُنُک/ کم پهنا

نزدیک/ نزد/ پیش

گردن

نو/ نوین/ تازه/ جدید (عربی)

شب

بینی/ دَماغ

نه/ نَ...

name*

narrow

near

neck*

new*

night*

nose*

not*

qoca/ qocaman/ qarı/yaşlı/qart

bir/ birey

başqa/ daxı/ daha/ ayrı/ alahı/ özgə

پیر/کهن/کهنسال/ سالمند/ سالخورده

یک/ تک/ یگانه

دیگر/ دیگری/ دگر/ جز/ به جز

old

one*

other

cığır /keçit/ qısnaq/ çizgi/bərə

kim/ kimsə/ adam/ kişi/ər/ baş

oyun/ oynama/ oynamaq

dartmaq/ çəkmək

itələmək / qısıqlamaq/ basmaq/ gillətmək

کوره راه/ گذر/ مسیر (عربی)

کس/ مردم/ شخص/ نفر (عربی)

بازی/ بازی کردن/ به بازی گرفتن

کشیدن به سوی خود/ کشش

با فشار به جلو راندن/ هُل دادن

path*

person*

play

pull

push

yağış/ yağmaq/ yağın/ yağmur/yağıntı  

qırmızı/ al/ qızıl/ lal/ alar

saq/ düz/düzgün/ döğru/ çin/onat

saq tay/saq yan/ saq əl/saq qol

çay/çaylaq/ ırmaq/ üzən/ sey/ sulaq

yol/ cada (Ar.)/ ana yol

kök/ kötük/ özək/ çok/maya/ altıq

bağ/ip/örkən/çatı/ciyə/sicim/qatma/kəndir

çürük/çürüntü/ kifsik/əprik/qıcqırmış/ aşıq

top/ yumru/ toppaq/tortop/topuz/topuq girdə/girdənək/ yuvalaq/yumqu

sürtmək/ ovmaq/ övkələmək/ ovcamaq ovuclamaq/ ovuşdürmaq// sığamaq/ oyalamaq/əlləmək

باران/ باریدن/ باران آمدن

سرخ/ قرمز  (ترکی)

راست/ درست

سمت راست/ طرف راست/ سوی راست (عربی- فارسی)

رود/ رودخانه

راه/ جادّه  (عربی)/ شاهراه

ریشه/ بیخ/ بن

بند/ رسن/ ریسمان

گند/گندیده/ پوسیده/  فاسد (عربی)

گِرد/ کُروی (عربی)

مالیدن/ مالاندن/ مالش دادن/ مشت و مال دادن

rain*

red*

right/ correct

right side

river

road

root*

rope

rotten

round*

rub

duz

çaqıl/çanqıl/ qum/ masa 

demək/ danışmaq/ söyləmək/ dinmək/ sözləmək/ aymaq/ ayıtmaq/ qonuşmaq

qaşımaq/ cızmaq/ siyirmək/ çırtmaq/ didmək/ darımaq/ qazımaq/ çəngələmək

dəniz/ dalay/ talay/ baykal/ taluy

görmək/ baxmaq

toxum/ tom/ dən/ əkin/ tomur/ evin

yetdi/ yeddi

tikmək/ kökləmək/ sırımaq/ sırıqlamaq/ bəndləmək

iti/biz//kəskin/kəsici/ tiz (diz)/ süng/ şiş

atmaq/ tullamaq/ zollamaq/ oxlamaq/ buraxmaq/ boşlamaq/ vurmaq/ tolazlamaq

güdə/ güdük/ güdək/kola/ qıssa

oxumaq/ yırlamaq/ ötmək/ qəcərləmək/ sayramaq/ bağdamaq/ söyləmək/ urlamaq 

bacı/ qız qardaş/ singil/ ağa bacı/abla

oturmaq/ əyləşmək/ əylənmək/ qonmaq

dəri/ qabıq/ sağrı/zif /qoyqa/ kövzə

göy/tutuq/ asman (as + man)

yuxu/ uyu/ yatma/ yatış/ uyuş/ yatmaq

kiçik/ küçük/ bala/balaca/ narın/ xırda/ xırdaca/cıqqıla/ cıqqlı 

iyləmək/ qoxulamaq

tüstü/ tütün/ tüstüləmək/ tütmək/ tüstüləndirmək/ fısqırtmaq

şumal/hamar/ düz/ yastı/ saya/ yapıq/ silik

ılan/ ilan/ sürünmək/süzüşmək/süzülmək

qar/ qarlamaq/  qar yağmaq

kimisi/ saybir/ bir azı/ bir para/ sayısı

süngü/ sünü/sökü/ cıda /xışt/ süngüləmək (sünmək)/ niyzələmək

şiş/mil/ ərsin/ şişləmək/ milləmək

tüpürcək/ tüpürmək

çat/ çatlaq/ yırıq/ yarlaq/ cırıq/ sökmək/ çapmaq/ yarmaq/ yıtmaq/ cırmaq

sıxmaq/ basmaq/ qısmaq

soxmaq/ dəlmək/sancmaq/ batırmaq/ yaralamaq/ dürtmək/ zıxlamaq/ taxmaq

 dayanmaq/ durmaq/ ayaq üstə qalmaq

 ulduz/ yıldlz (Tür.)/ ülkər

yapışmaq/ suaşmaq/ yapışdırmaq/ sancmaq/ taxmaq/ saplamaq/ quraşdırmaq

 ağac/budaq/ xol/ qol/ şüy/ çomaq/toxmaq/  sopa/ çəlik/ dəyənək/ döyəc/ dayanaq

daş/ obu/ daşlı/ tayaqu/ əl daşı/çınqıl  

düz/ düm düz/ düp düz/ bir baş/ bir başa/zol 

əmmək/  sormaq/ somurmaq/ sümürmək

 gün/ günəş/ qoyaş

şiş/ köp/qabar/ sim/ ur/ donbalan/ şişmək/ köpmək/ qabarmaq/ simləmək

üzgü/ üzmə/ üzmək / çimmək

نمک

ریگ/ شن/  ماسه

گفتن/ حرف زدن/ بیان کردن  (عربی- فارسی)

خراشیدن/ خراشاندن/ پنجه کشیدن/ چنگ زدن (ترکی- فارسی)

دریا/ دریاچه بزرگ

 دیدن/ نگریستن/ نگاه کردن

دانه/ تخم (ترکی)/ بذر

هفت/ شماره هفت

دوختن/ کوک زدن (ترکی- فارسی)/ بخیه زدن

بُران/ بُرنده/ تیز (ترکی)

در کردن گلوله و تیر/ رها کردن تیر از کمان و تفنگ/ تیراندازی کردن/ پرتاب کردن/ بیرون افکندن

کوتاه

خواندن/ آواز خواندن/ سرود خواندن/  نغمه­سرایی کردن

خواهر/ آبجی (ترکی)

نشستن

پوست/ پوست جانوران/ پوستین

سپهر/ آسمان (ترکی)

خواب/ خوابیدن/ خفتن/ خسبیدن

 خرد (قديمي)/ کوچک (ترکی)

بوییدن/ بو کشیدن/ بو حس کردن

دود (دود برآمده از آتش)/ دود کردن/ استعمال دخانیات/ تدخین (عربی)

 هموار/ صاف/ صیقلی (عربی)

مار/ مار مانند/ مانند مار خزیدن

برف/ برف باریدن

برخی/ بعضی (عربی)/ چند تا

نیزه/ سنان/ خشت/ نیزه فروکردن/ با نیزه زدن/

سیخ (کباب)/ به سیخ کشیدن/ خدو/ تف/ تف کردن

شکاف/ چاک/ شکافتن/ از هم دریدن

فشردن/ به هم فشردن/ فشار دادن

فشردن/ به هم فشردن/ فشار دادن

سوراخ کردن/ سفتن (قدیمی)/ فرو کردن چاقو، دشنه و شمشیر ایستادن/ به پا بودن/ برخاسته بودن

ستاره / اختر (قدیمی)

چسبیدن/ چسباندن/ نصب کردن/ شاخۀ درخت/ ترکه/ چوب/ عصا/ چماق

سنگ/ قلوه سنگ/ سنگ پاره/ ریگ

راست/ مستقیم  (عربی)

مکیدن/ مک زدن

خورشید/ خور/ هور (قدیمی)

ورم (عربی)/ آماس/ باد کردن

شنا/ آشنا (قدیمی)/ شنا کردن

salt

sand

say*

scratch

sea

see*

seed*

seven

sew

sharp

shoot

short

sing

sister

sit*

skin*

sky

sleep*

small*

smell

smoke*

smooth

snake

snow

some

spear

spit

split

squeeze

stab / pierce

stand*

star*

stick

stone*

straight

suck

sun*

swell

swim*

quyruq/ irtmək

on

o/ on

ora

olar/ onlar

yoğun/qalın/qaba/ pota/ kobud/ bazıq

yuxa/ incə/ nəzik/ işgə

bu

sən

üç

atmaq/ zollamaq/ tullamaq

düyün/ düyünləmək/ bağlamaq/ilmələmək

dil

diş

ağac

fırlanmaq/ dolanamq/ dolanış/fırlanış

iyirmi

Iki

دُم

ده

آن

آنجا

ایشان/ آنها/ آنان

کلفت/ ستبر/ ضخیم  (عربی)

نازک/ باریک/ لاغر

این

تو

سه/ سه تا

انداختن/ افکندن/ پرتاب (پرت)کردن

گره/ گره زدن/ بند/ بستن

زبان (اندام)

دندان

درخت/ دار

چرخش/ چرخیدن/ گردش/ گردیدن

بیست/ بیست تا

دو/ دو تا

tail*

ten

that*

there

they

thick

thin

this*

thou*

three*

throw

tie

tongue*

tooth*

tree*

turn

twenty

two*

qusmaq/ öyümək/ öyürmək

قی کردن (عربی- فارسی)/ بالا آوردن

vomit

yerimək/  yol getmək/ addımlamaq

isti/ sıcaq/ qızmış/ qızmaq

yumaq/ yayxalamaq

su

biz

yaş/ ıslaq/ sucaq/ sucuq/tər/ tərli

nə? nəmənə?

haçaq?/haçan?/ ha vaxt?/ nə vaxt?

hara?/nara? nərə?

ağ/ bayaz (Ar.)

kim?

gen/ geniş/enlı/ əngin/ qara

xanım/bəyim/bayan/ qadın/ xatın/ qoşaq

yel/ əsin

qanad/ qanat

silmək/ pozmaq/ siyirmək/ sivirmək

ilə/ ilən/...lan/...lən

arvad/qadın /işlər/ eş

orman/meşə/ orbaq/ bük

iş/peşə/ əmək/ işləm/ yapıt

qurd/qurdaq/ soxulcan

راه رفتن/ پیاده روی/ قدم زدن

گرم/ گرم شدن/ گرم کردن

شستن/ شستشو دادن

آب

ما

تر/ خیس/ مرطوب (عربی)/نم/ نمناک

چه؟ (چه چیزی؟)/ چی؟

کی؟ (چه وقت؟)/ چه هنگام؟

کجا؟/ کو؟

سفید

که؟ / کی؟ (چه کسی؟)

پهن/ فراخ/ گشاد/ عریض (عربی) 

همسر/ زن/ زوجه/ عیال(عربی)

باد

بال

پاک کردن (با مالیدن پارچه و غیره)/ زدودن (قدیمی)/ ستردن (قدیمی)

با

زن/ ماده

جنگل/ بیشه/ درختستان

کار/ پیشه/ شغل (عربی)

کرم

walk*

warm

wash

water*

we*

wet

what?*

when?

where?

whit*

who?*

wide

wife

wind

wing

wipe

with

woman*/ female

woods

work

worm

siz

il

sarı

شما

سال

زرد

ye (archaic)/ you

year

yellow*