بو گونه دک چوخلو مادی شی لره او جومله دن پست، مقام و دونیانین شایی سینا یوخ دیین بیر کیمسه دن سؤز گئدیر. نییه کی میللی شعور-ا مالیک اولان هر بیر کیمسه، یاشامی انیش – یوققوش لارنان برابراولاراق و او اوزدن بوتون عذاب لار ایله اوزله شسه ده، میللت ینین آزادلیغی اوغروندا توتدوغو موباریزه یولونون تام ین دادیرسا اوندادیر کی چتین لیک لره دؤزومو گرکیر. اؤزو-اؤزونه "دلی" دئمک له بیر سیرالارینین بئینین مشغول ائدیب. بو قیسا یازی ایله همین شخص ین بیوگرافی سین یازماغا گؤرولنه رک ، چابا گؤستریریک. اؤزونه دلی دیین شخصین ندنی نین ایچ قاتینا واراندا بوندان آسی لی اولماغین دوشونه بیلیریک کی قوتلو بیر یول دلی سی دیر. اوخوجولاریمیزی بو یازی ایلگی سی ایله بیر آچی دان اولموش اولسادا او "دلی" نین گئجه – گوندوز دورمادان تورکچولوک و میللتچیلیک حاقدا علمی و پراتیک ائتگی لری ایله داورانمالارینان تانیش ائدیریک. اونا رغما وئردیگی جانلا – باشلا هزینه لر کی بیر دؤنه ده اوف دئمه دن کئچیلیر گؤز اؤنونه گله بیلیر. او دلی ایلک شعیر یازماغین 16 یاشیندا ایکن آناسی ایله بیرلیکده "آلا داغ"-دا کهلیک اوتو ییغماق اوچون گئتدیگینده او آنی نی تصویره چکمک له "کهلیک اوتوم سان آنا" شعرینی سؤیله میش اولاراق بو گونه دک قلم ینین جوهری دورمادان کاغیذ اوستونده قاریشقا تکین یئری ییر. او شخص اوستاد محمد رضا لوایی جناب لاری دیر.

1350 - جی گونش ایلینده خوجا شهرینده آنادان دوغولوب. ایلک ایله اورتا مکتب ین گؤز آچدیغی شهرده بیتیره رک یوکسک اوخول اولماماغینا رغما تبریز شهرینه گئتمک مجبورییتینده قالاراق "شهید مطهری" آدلی یوکسک اوخولوندا تجربی فاکولته سین دیپلما ایله باشا وورور. داها سونرا تبریزده یئرله شن دینی – علمی "ولیعصر" آدلی حوزه سینه قاتیلاراق یوکسک تحصیلات ینین آردین توتور. او دؤنم لرده داها یازماقدان دایانمایاراق "روانشناسی طلبه لیک" و شعیر یارادیجیلیغینا ال آتیر. درنک لرده گوجلو قاتیلمالاری اولاراق ادبیات و فیکیر صاحیب لری ایله او جومله دن رحمتلیک "پروفسور ذهتابی" ، اوستاد "شیدا" و باشقالاری ایله سیخ ایلگی سی اولور.

او چاغلاردادیر کی رحمتلیک ذهتابی ایله بیرلیکده قاراداغ ین کندلرین ده دیل ایله تاریخ قونوسوندا مئیدانی آراشدیرمالارلا شوونیزم الی ایله تحریف له نمیش و اوستو باستیریلمیش آذربایجان تاریخی اوچون یئنی آشامالی آتدیم لار گؤتورولور. داها دایانمادان ائولرده آذربایجان تورک دیلی بیلیمی کیلاس لارین شبستردن گونئی آذربایجان نین باشقا شهرلرینه یاییم لاییرلار. ائیله جه کی تبریزین سس ایله گؤرونتو اؤرتوگونده ده دیل اؤیره تیم سینیف لری قوراراق اورانین پرسنل لرینه ده ایمکان یارادیلیر.

او گونلرده "فروغ آزادی" کی سونرالار "مهد آزادی" آدلانان گونده لیک نن امکداش لیق آپاریر. او گونده لیک ین ادبی صحیفه بؤلومونو رحمتلیک اوستاد "یحیی شیدا" نین اختیاریندا اولاراق ایلک اؤیکوسو " کندیمیزدن فیللر گئتدی" باشلی لیغی ایله آذربایجان ین تاریخی اثرلرینین اوغورلانماغین وورغولاییر.

داها" شمس تبریزی" آدلی درگی ده چابا گؤستره رک "خان داداش" یازی سیندا بیرینجی دؤنه اولاراق استبداد سؤزلوگو و استبداد کولتورونون آنلامین ایران آدلانان اؤلکه ده ایفاده ائدیر و او وورغولاماق سببی ایله دینی – علمی حوزه سیندن یوکسک دیپلم لا دیشارلاناراق گوونلیک قووه لری وریندن یاخالانیب "باغشمال" آدلی حبس خاناسیندا بیر هفته ساخلانیلاندان سونرا "صالح بی کامرانی" ایله "محمد علی شهلوی" جناب لاری نین وکالتی ایله تبریزین محکمه سینده قاضی "خلیل الهی" وریندن "آیریمجی" ایله "نظام قارشیلیغیندا چابالی رئکلام لار آپاران" اتهام لارینا جزالانیر. بو جزالانماق دان سونرا "شمس تبریزی" درگی سی "خان داداش" یازی سینی چاپ ائتدیگی اوچون باسقی لارلا داها آرتیق اوزله شره ک سونوجدا باشقا یازی لارا دا نوختا قویاندان سونرا قاپالانیر. آنجاق بو قاپالانما و باسقی لار اوستاد لوایی جناب لارین اوزولدورمه یه رک توتدوغو یولدان و آتدیغی آتدیم لاردان میللی منافع اوغروندا سوستاتمیر. ائیله جه کی "تبریز آزاد بیلیم یوردو"ندا "دوکتور صدیق"، "مهندس صرافی" و "وحید فیض الهی" جناب لارینین امکداشلیق لاری ایله بیرلیکده ادبی درنک قوراراق آقای لوایی نقد و آچیقلاما بؤلومون یؤنه لدیر. هابئله تبریزین میللی بیلیم یوردوندا اولان "آذربایجان تانیتیم اوجاغی" نین ده یرلی ایشتیراک چی لاریندان اولاراق اؤیرنجی لر اوچون یولا چیراق ایشیغی سالان شخص تکین داورانماقلاری ایله سیمگه له نیر.

داها بو گونه دک دورمادان و بیر آن دایانمادان یازیب و آیدین لاشدیراراق یازارلار سیراسیندا جوازلی و جوازسیز هابئله سانال دونیادا کیتاب لار چیخاتماغا چابا آتیب، یاییم لاندیریر. او جومله دن عبارت اولونور:

جواز ایله ایشیق اوزو گؤره ن کیتاب لار:

1.درینلییمدیر دنیز

2.گونش

3.تئرور-آزادلیق

4.آرباتان

5.سونرا اوره ییمی اونلارا وئردیم

جوازسیز چیخان کیتاب لار:

6.گؤزلرین دوغوم

7.ادبی تنقید

8.گلیرم سنه اینان

سانال دونیادا یاییم لانان کیتاب لار:

9.شعری بؤرک قویدولار باشیما

10.فقدان

11.سوس رومانی

12.زمین آخرین پرتاب است

بابک قالاسی:

وطن داشلاری تک بابک قالاسینی بیرلیک و حماسه اوجاغی دوشونره ک میللی قهریمانین آدینا تانینمیش یئرده حضور تاپاراق اودلو چیخیشلاری اولوب اونونلا باغلی یاخالاناراق تبریز زیندان ینا گؤندریله رک 15گون ساخلانی لیب، سونوجدا 8 آی تعلیق حؤکمو ایله جزالانیر.

بو یاخالانماق سیخینتیلارلا اولموش اولسادا اونون شیرینلیگی و سعادتی قات – قات بوتون آجی لاری اونوتدوروجو ائده بیلمیش دیر. نییه کی ایلک دؤنه اولاراق رحمتلیک مهندس "غلامرضا امانی" جناب لاری ایله تبریز زندان یندا گؤز-گؤزه دییر. رحمتلیک امانی نین حایاتین ده ییشمه سینه قدر بیر یولون یولچوسو تکین فیکیر داشلیقلارینا رغما ایش بیرلیکلری ده دوام تاپیر. تاسوفله رحمتلیک امانی نین 1387-جی ایلده، اهر-تبریز یولوندا، ماشین قضاسی ایله حایاتین بیتمه سی اونلارین حقیقی دونیادا ایلگی لری بیتیب و پوزلاراق آنجاق مهندس ین یولونون دوامچی سی بیر فیکیرداش کیمی هله ده داواملی و آردیجیل اولور.

یوخاریدا آیدین لاشدیردیغیمیز کیمی مهندس غلامرضا امانی حایاتین بیتیره ن چاغدا آقای لوایی بیانیه یایماق اوچون چابا گؤستریر و بو اوزره یئنه ده گوونلیک قووه لرینین وریندن یاخالانیب آغیر و فیزیکی ایشکنجه و سرت داورانمالارلا اوزله شرک سونوجدا اوچ گوندن سونرا یاری جان سربست بوراخیلیر.

دیشاری یا چیخماق:

1389 -نجو ایلده قوزئی آذربایجان – ا سیغیناجاق آلماق آماجی ایله دوغما توپراغین ترک ائتمک مجبوریتینده قالیر. داها اوردادا " آلما" آدلی گونده لیک ایله ها بئله" دالغا" آدلی درنک له امکداشلیق آپارماغا چابا گؤستریر. بو چالیشمالار ایران سفیرلیگی نین قوزئی آذربایجان ین خارجی ایشلر ناضیرلیگینین اؤرگوتونه محمد رضا لوایی حاقدا شکایت ائتمه سینه سبب اولور. سونرالار آمریکا بیرلشمیش دؤولت لر اؤلکه سی نین "لیوزونا" آدلی شهرینه UN وریندن آدی سئچیلرک کؤچور. اورداندا "واشنگتن" و داها سونرا "شیکاگو" شهرینه کؤچرک بو گونه دک اوردا یئرله شیر. شیکاگو دا یئرله شدیگی چاغدان بو یازی نین 7 آی اؤنجه سینه دک "گوناز تی وی" نین "داملا" آدلی پروگرام یندا فلسفی، سیاسی و ادبی قونوسوندا آپاریجیلیق ائدرک داها یازمالاریندان دایانمیر. ائیله جه کی بو گونه دک ان آزیندان ایکی مین دنه ادبی، فلسفی، سیاسی، اجتماعی یازیلار پایلاشماسی گؤز اؤنونده دیر.

سون سؤز:

بو قیسا بیوگرافی واسیطه سی ایله عزیز اوخوجولاریمیزا یالنیزجا بونو یئتیرمه ک آماجی نداییق کی بو شخص بو گونه دک شخصی و چته لرین منافع لریندن اوزاقلاشاراق یالنیزجا اؤزو دئمیشکن: "من بیر سیاسی آدام دئییلم، آنجاق سیاسی یازارام" میللی منافع اوغروندان و میللت ینین آزادلیغی یولوندا آتدیم لاریندان اسیرگه مه ییب. سون سؤز بو دئمک کی سیزجه بئیله رزومه لره مالیک اولان بیر شخص دلی، شرف سیز، ساتقین، شرور، فاسد و ... آدلاندیرماق بیر میللی قلم دن و دوشونجه دن اورتایا گله بیلرمی؟

اومود ائدیریک گلجک ده نه اوستاد لوایی بلکه باشقالاری نین موردینده بو تورلو داورانمالارلا اوزله شمه یرک صداقت و گئرچک لر بئینیمیزده اولان دوشونجه لرین آچاری کیمی اولسون.

report